GroeneHartje Kockengen
Luilekkerland in het veen
10,4 km
50% onverhard wandelen
Startpunt: Verlengde Kerkweg, Kockengen
OV-bereikbaar: Bushalte lijn 524 Syntus
Breukelen: 12min. Woerden: 17min.
Parkeren: Ja, Dreef of Voorstraat
Route deels afgesloten tijdens Broedseizoen
GroeneHartje 💚 Kockengen starten we bij de Bushalte aan de Verlengde Kerkweg. We lopen via de centrale winkelstraat waar de bakker en de slager van het dorp zat richting de Dorpskerk. Bij de kerk staat een bordje over de ontstaansgeschiedenis van Kockengen. Na een rondje om de kerk en de brug over
water, stappen we direct links op een jaagpad langs het water.
Vanaf de hoog gelegen dijk hebben een goed uitzicht over het slagenlandschap met zijn langgerekte slootjes. Voor ons ligt het polderreservaat Kockengen. Een klein rietmoeras met hooilanden waar in de zomer nog veel bijzondere en bijna uitgestorven plantjes voorkomen. Dit is een bijzonder stukje natuur zo dicht bij de bebouwde kom.
Al snel daarna staan we weer in het dorp en volgen via de Heicop, het gegraven kanaal de Bijleveld. We passeren de bushalte waar we begonnen zijn en wandelen verder over het smalle pad langs het water. Links meters lagergelegen weilanden en rechts het water en de rieteilanden. Het is hier een bron van leven.
Na de bocht in de dijk lopen we over het pad naar beneden tussen de knotwilgen door. Hier staat een informatiebord over het ontstaan van het kanaal ‘Heicop’ waar we net langs liepen. Aan de andere kant loopt ook een kanaal. De Bijleveld. Op de terugweg komen we hier nog langs.
Via een rustig polderweggetje lopen we naar een boerenlandpad. Dit pad loopt dwars door de weilanden heen waar de vogels om u heen roepen. Tijdens broedseizoen is dit pad gesloten. (1apr - 15jun) Aan het einde komt u bij Boerderij Hazenveld, tevens ook B&B en camping.
Via de Wagendijk, komen we op de Hollandse Kade. Dit fietspad loopt midden door de polder heen. Vanaf hier heeft u zicht op vele weidevogels als de Grutto, kievit, scholekster en de tureluur. Ook de Buizerd en de Torenvalk zijn hier te vinden. En niet te vergeten de vele hazen, zwanen, meerkoetjes. In het hakhout langs pad zijn ook diverse kleine bosvogeltjes.
Na al dit moois staat ons een wandeling door het weiland in het verschiet. In het broedseizoen is dit pad afgesloten en mag u langs de weg (Teckop) wandelen. Wandelend door het weiland gaan we recht op ons doel af: de Kockengense Molen.
Bijna iedere zaterdag zijn hier molenaars van Utrechts Landschap om de molen draaiende te houden. Dan kunt u kosteloos een bezoek brengen. De molenaars vertellen u graag alles over de molen en mag ook even binnen kijken.
Na het bezoek aan de molen lopen we langs het water van de molenvliet, naar de Wagendijk. Hier stuiten op een breed water met aan de overzijde een rietland. In het begin liepen we aan de overzijde. Nu wandelen we langs de Bijleveld terug richting het dorp. In Kockengen nemen we de eerste weg rechts en we staan weer bij de bushalte waar de route is gestart.
1. De naam Kockengen is afkomstig van Cocagne, de Franse naam voor Luilekkerland, dat ook wel het land van Kokanje wordt genoemd. De bisschop van Utrecht gaf ten tijde van de Grote Ontginning in het huidig Groene Hart gebieden uit om deze te ontginnen. Om de pioniers aan te lokken gaf hij aantrekkelijke namen aan de gebieden.[2] Op dezelfde wijze is Kamerik afgeleid van Kamerijk, Spengen afgeleid van Spanje en Portengen van Bretagne.
2. Kockengen is een oud dorp dat tussen de schilderachtige waterlopen de Heicop (gegraven in 1385) en de Bijleveld (gegraven in 1413) in ligt. Het is waarschijnlijk ontstaan op de oostoever van een veenstroompje. Kockengen vervulde tijdenlang, vooral op religieus gebied, een centrumfunctie. De Maria Hemelvaartkerk, van voor 1350, symboliseert dit. In de 15de eeuw veranderde
deze in een bedevaatrskerk vanwege wonderbaarlijke genezingen. De eenbeukige bakstenen kruiskerk is met zijn gebrandschilderde ramen en fraaie interieur een van de mooiste dorpskernen van de Provincie Utrecht.
3. Op de topografische kaart is het typische strokenpatroon van dit polderlandschap goed te zien. Rechte sloten, soms wel acht meter breed, doorsnijden het gebied en verdelen het land in regelmatige lange stroken. Het strokenpatroon herinnert aan de ontginning van dit oude veengebied, zo’n 1000 jaar geleden. Dit gebeurde gewoonlijk bloksgewijs vanuit de hogere delen langs
de Oude Rijn of de Vecht of vanuit door het veen gegraven weteringen. Dit type verkaveling wordt ook wel boerderijstroken of copen genoemd. Het woord ‘cope’ is in veel plaatsnamen nog terug te vinden, zoals Heicop, Gerverscop, Teckop en Laag - Nieuwkoop.
4. De Hollandse Kade is een van de karakteristieke kaden in het Hollandse en Utrechtse veenweidegebied. Een kade is een lijnvormige, aarden waterkering van geringe hoogte. Deze kaden moesten de bij de ontginning in cultuur gebrachte gronden beschermen tegen wateroverlast.
Ze werden vaak beplant met geriefhout. Paden over de kaden dienden tevens als schouwpad. De kaden bleven in gemeenschappelijk eigendom en beheer van de boeren.
5. De Kockengen molen is in 1675 gebouwd en heeft tot 1960 de polder Kockengen op windkracht bemalen. Na 1962 is de molen als reservegemaal gaan dienen voor een groter gebied waarbij enkele polders zijn gecombineerd. Sinds 1963 is molen eigendom van de Stichting De Utrechtse Molens, nu onderdeel van het Utrechts Landschap. De molen onderging in 1983 een forse restauratie en is in 2005 wederom gerestaureerd.
